در شرایطی که کشور عزیزمان ایران با بحران‌های زیرساختی، اختلال اینترنت، تهدیدهای امنیتی و حتی حملات سایبری مواجه است، مسئولیت صاحبین کسب‌وکارهای آنلاین و پذیرندگان بیش از هر زمان دیگر سنگین‌تر می‌شود.

هر دقیقه‌ای که وب‌سایت شما دچار نفوذ شود، نه‌تنها منجر به از دست دادن فروش و اعتماد مشتریان خواهد شد، بلکه ممکن است شما را درگیر مسائل قانونی، نارضایتی کاربران و حتی خطرات امنیتی جدی کند.

در این مقاله، ما از زاویه‌ی فنی، تجربی و کاربردی به شما کمک می‌کنیم تا از کسب‌وکار آنلاین‌تان در برابر تهدیدات بحران‌محور محافظت کنید.

بخش اول: اصول کلی پایداری و امنیت در شرایط بحرانی و اختلال اینترنت

در شرایطی مانند اختلال اینترنت، حملات سایبری، یا نفوذ به دیتاسنترها، باید این اصول را رعایت کنید:

۱. مستقل‌سازی از DNS عمومی:

از راهکارهایی مثل تنظیم فایل hosts برای دسترسی به APIهای حیاتی استفاده کنید.

از DNSهای داخلی و پایدار مانند ۵.۲۰۰.۲۰۰.۲۰۰ | ۵.۲۰۲.۱۰۰.۱۰۰ | ۱۸۵.۹۸.۱۱۳.۱۱۳ | ۲۱۷.۲۱۸.۱۲۷.۱۲۷ استفاده کنید.

۲. بکاپ‌گیری مداوم:

روزانه از کل سایت، دیتابیس و تنظیمات، پشتیبان تهیه کنید.

بکاپ‌ها را در محل امنی خارج از سرور اصلی ذخیره کنید (مثلاً فضای ابری یا سرور دیگر یا حتی لوکال).

۳. مانیتورینگ دائمی سرورها و سایت:

استفاده از سرویس‌هایی مانند UptimeRobot، BetterUptime یا ابزارهای حرفه‌ای مانند Zabbix و Prometheus

۴. اطلاع‌رسانی چندکاناله به مشتریان:

داشتن پیام رسان های داخلی مثل بله، ایتا، روبیکا، سروش، گپ و آیگپ در مواقع قطعی DNS یا اینترنت بین‌الملل

۵. محدودسازی دسترسی‌ها و احراز هویت چندمرحله‌ای:

برای پنل مدیریت سایت، هاست، FTP و پنل‌های مدیریت از ۲FA و یا پیامک احراز استفاده کنید.

بخش دوم: بررسی و راهکارها بر اساس نوع میزبانی سایت

۱. اگر سایت شما روی سرور اختصاصی یا VPS است:

• به‌روزرسانی کامل سیستم عامل و سرویس‌ها
• فعال بودن فایروال (iptables یا firewalld یا ufw)
• تنظیم rate limiting و DDOS protection (با ابزارهایی مانند fail2ban، CSF)
• بستن تمام پورت‌های غیرضروری
• استفاده از SSH با کلید خصوصی و غیرفعال‌کردن رمز عبور
• داشتن مانیتورینگ منابع CPU، RAM، Disk و Load

نکته مهم:

اگر از سرور خارج از کشور استفاده می‌کنید، دسترسی به سرور را از طریق IP ایران تست و تثبیت کنید (در مواقع قطعی بین‌الملل ممکن است ارتباط قطع شود).

DNS خود را روی سرور به صورت local cache تنظیم کنید.

۲. اگر از هاست اشتراکی استفاده می‌کنید:

• بررسی به‌روزرسانی‌های CMS (وردپرس، جوملا، اوپن‌کارت و…)
• استفاده از افزونه امنیتی مثل Wordfence (در وردپرس)
• بررسی محدودیت‌های هاست در مواجهه با حملات یا پیک ترافیکی
• اطلاع از سیاست‌های بکاپ شرکت هاستینگ

نکته مهم:

در بحران‌ها، هاست اشتراکی معمولاً آسیب‌پذیرتر است. اگر حجم سفارش یا حساسیت سایت شما بالاست، ارتقا به هاست نیمه‌اختصاصی یا VPS را توصیه می‌کنیم.

بخش سوم: نکات اختصاصی بر اساس نوع CMS یا زبان برنامه‌ نویسی

۱. وردپرس

• به‌روزرسانی هسته وردپرس، افزونه‌ها و قالب‌ها
• فعال کردن ۲FA برای مدیریت
• جلوگیری از اجرا شدن فایل‌های PHP در پوشه‌های Upload
• تغییر مسیر پیش‌فرض /wp-admin به مسیر سفارشی با افزونه‌های امنیتی
• استفاده از افزونه‌های امنیتی مانند:
• Wordfence
• iThemes Security
• All In One WP Security
• بکاپ‌گیری خودکار با افزونه‌هایی مانند UpdraftPlus
• محدود کردن دسترسی XML-RPC یا غیرفعال‌سازی کامل آن

۲. لاراول و سایر فریم‌ورک‌ها

• بررسی نسخه PHP و امنیت پکیج‌های Composer
• استفاده از ابزارهایی مانند laravel-security-checker برای اسکن پکیج‌های ناامن
• محدودسازی دسترسی به مسیرهای public, storage, vendor
• تنظیم فایل .env به‌گونه‌ای که از خارج سرور قابل دسترسی نباشد
• غیرفعال کردن debug mode در حالت production
• استفاده از queueها برای ذخیره درخواست‌ها هنگام قطعی
• بکاپ‌گیری روزانه از دیتابیس و فولدر storage
• محدودسازی مصرف API با rate limit یا middlewareهای امنیتی

۳. فریم‌ورک‌های جاوااسکریپتی (مثل Node.js / Next.js / Nuxt)

• استفاده از PM2 با قابلیت auto-restart
• محدودسازی دسترسی عمومی به مسیرهای غیرضروری
• فعال کردن HTTPS و تنظیم نرخ درخواست برای API
• استفاده از log rotation برای جلوگیری از پر شدن دیسک
• در صورت استفاده از SSR، اعمال Cache مناسب و fallbacks

۴. سایت‌های ایستا یا کم‌دینامیک

• استفاده از CDNهای داخلی (مثل ابر آروان) برای کاهش وابستگی به شبکه بین‌المللی
• مانیتورینگ پینگ از داخل کشور
• تست و اطمینان از در دسترس بودن فایل‌ها بدون DNS resolution

بخش چهارم: مقابله با حملات متداول در شرایط بحران

۱. حملات DDoS

• استفاده از CDN یا WAF (مثل ابر آروان)
• تنظیم محدودیت درخواست‌ها (Rate limiting)
• بررسی فایل لاگ‌ها و بن کردن IPهای مشکوک

۲. نفوذ از طریق آسیب‌پذیری CMS

• WPScan برای وردپرس
• Nikto یا Acunetix برای همه CMSها
• غیر فعال کردن اجرای اسکریپت‌ها در مسیر upload

۳. تزریق و حملات API

• استفاده از توکن‌های اعتبارسنجی
• محدود کردن IPهای مجاز برای استفاده از API
• فیلتر کردن درخواست‌ها بر اساس Header یا Method

بخش ششم: توصیه‌های عمومی برای بقا در بحران سایبری

• همیشه یک نسخه آفلاین از اطلاعات حیاتی سایت داشته باشید.
• اگر ارتباط شما با بانک، PSP یا پرداخت‌ یار دچار مشکل شد، به‌ جای تلاش بی‌ پایان، از پشتیبانی رسمی کمک بگیرید.
• در این شرایط به هیچ‌کس اطلاعات سرور، دسترسی یا پسورد ندهید.
• مراقب فیشینگ‌ها و بدافزارهایی باشید که ممکن است از بحران سوءاستفاده کنند.

جمع‌بندی: پایداری در شرایط بحران و اختلال اینترنت

پایداری، امنیت و آمادگی در برابر بحران، مسئولیتی است که هر پذیرنده‌ی جدی باید آن را بپذیرد. با رعایت توصیه‌های این مقاله، می‌توانید در شدیدترین شرایط نیز کسب‌وکار خود را حفظ کرده و خدمات‌تان را بدون اختلال ادامه دهید.

تاباپی در کنار شماست. حتی در روزهای تاریک، ما روشن می‌مانیم.